Liczba obszarów zastosowań bezzałogowych statków powietrznych wciąż rośnie. Obecnie powszechnie używa się ich w celach rekreacyjnych, transportowych, ratowniczych czy reklamowych. Obok nowych możliwości, o których pisałem już wcześniej, pojawiają się niespotykane dotychczas zagrożenia. Jak się okazuje, drony mogą być na przykład skutecznym narzędziem realizacji działań przestępczych. Tego typu zagrożeniom poświęcam dzisiejszy artykuł, w którym – dokładniej rzecz biorąc – odnoszę się do problemu wtargnięć dronów na teren jednostek penitencjarnych.

Skala problemu – przypadki naruszeń

Wykorzystanie dronów do przemytu nielegalnych substancji do więzień czy organizowania ucieczek jest realnym światowym problemem. O jego skali łatwo przekonać się, zapoznając się z listą incydentów, na bieżąco aktualizowaną przez firmę Dedrone [1]. Najpoważniejsze z nich miały miejsce w Stanach Zjednoczonych – oto kilka przykładów:

• W 2015 r. doszło do naruszenia przestrzeni powietrznej nad Mansfield Correctional Institution w stanie Ohio. BSP posłużył w tym wypadku do przetransportowania na teren zakładu paczki zawierającej 144,5 g tytoniu, 65,4 g marihuany i 6,6, g heroiny. Jak poinformował Departament Więziennictwa Stanu Ohio, na dziedzińcu więziennym wybuchły zamieszki, a w celu opanowania sytuacji służba więzienna zmuszona była użyć gazu pieprzowego [2, 3].
• W 2017 r. doszło do ucieczki więźnia z Lieber Correctional Institution – zakładu karnego o maksymalnym rygorze, znajdującego się w Karolinie Południowej. Przy zbiegu schwytanym niedługo później w Austin (Teksas) znaleziono pistolet półautomatyczny, strzelbę, cztery telefony komórkowe i $47 654 w gotówce. W trakcie dochodzenia wyszło na jaw, że skazany korzystał w trakcie ucieczki z przecinaka do drutu, który został mu dostarczony przy użyciu drona [3, 4].
• W 2022 r. po ośmiomiesięcznym dochodzeniu aresztowano 20 osób podejrzanych o przemyt narkotyków, noży, tytoniu i broni palnej do zakładu karnego Lee Correctional Institution w Karolinie Południowej. Aresztowani, należący do dwóch samodzielnie działających grup, byli opłacani przez więźniów. Prawdopodobnie broń pochodząca z powietrznego przemytu została wykorzystana w trakcie kwietniowych zamieszek, w których zmarło 7 osób, a 20 raniono [5].

Walka z niebezpiecznymi dronami

W obliczu rosnącego zagrożenia dla bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych podejmowane są próby opracowania skutecznej metody przeciwdziałania „nalotom”. Jedna z nich zakłada użycie odpowiednio wytresowanych orłów. Z tego dość dziwnego, wydawałoby się, rozwiązania korzystała już holenderska policja i francuska armia, a na Węgrzech rozważano możliwość użycia orłów do ochrony przed dronami Parlamentu w Budapeszcie [6, s. 50].

Jeśli chodzi o metody zaawansowane technologicznie, należy odróżnić od siebie urządzenia wykrywające i unieszkodliwiające BSP. Do pierwszych z nich należy m.in. sprzęt reagujący na fale radiowe, a także detektory akustyczne. Z kolei drugie z nich obejmują np. zagłuszacze (takie jak DroneDefender), urządzenia generujące fałszywe informacje o lokalizacji (GPS spoofers), broń wystrzeliwującą siatki czy lasery [7]. W przypadku takich obiektów, jak zakłady karne, możliwe jest ustanowienie specjalnej strefy, w obrębie której przejmuje się kontrolę nad wykrytymi BSP, a następnie kieruje się je we wskazane miejsce. Takie rozwiązanie zastosowano np. w więzieniu Guernsay w Wielkiej Brytanii [6, s. 51]. Zachęcam do zapoznania się z filmikiem, gdzie można zobaczyć je „w akcji”:

Sytuacja w polskich więzieniach

Z zagrożenia związanego z użyciem dronów zdaje sobie sprawę polska służba więzienna. W prasie znaleźć można artykuły na temat ćwiczeń i szkoleń, jakie przechodzą funkcjonariusze SW w różnych jednostkach penitencjarnych w Polsce, np. w Zakładzie Karnym w Opolu Lubelskim (2019 r.) [8].

Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami art. 126a ustawy Prawo lotnicze funkcjonariusze SW są uprawnieni do zniszczenia lub unieruchomienia bezzałogowego statku powietrznego albo przejęcia kontroli nad jego lotem w przypadkach wskazanych w ustawie, np. gdy dron stwarza zagrożenie dla chronionego obiektu, takiego jak zakład karny.

Źródła

• [1] Worldwide Drone Incidents, lista incydentów opracowana przez Dedrone: https://www.dedrone.com/resources/incidents/all
• [2] L. Ferrigno, Ohio prison yard free-for-all after drone drops drugs, 2015 [artykuł prasowy]: https://edition.cnn.com/2015/08/04/us/prison-yard-drone-drugs-ohio/index.html
• [3] Dedrone Corrections Airspace Security Study, raport przygotowany przez Dedrone, 2020.
• [4] M. Kinnard, Escaped inmate may have used wire cutters delivered by drone, 2017 [artykuł prasowy]: https://apnews.com/article/tx-state-wire-us-news-ap-top-news-sc-state-wire-prisons-8f514ec346e143bfaf6041b6c3264d3e
• [5] B. Crumley, South Carolina busts gangs flying contraband to prison by drone, 2022 [artykuł prasowy]: https://dronedj.com/2022/02/07/south-carolina-busts-gangs-flying-contraband-to-prison-by-drone/
• [6] S. Prisznyák, Drones and Jails, „Scientific Bulletin”, 2018, t. 23, nr 1(45).
• [7] 10 Counter-Drone Technologies To Detect And Stop Drones Today, opracowane przez Robin Radar Systems: https://www.robinradar.com/press/blog/10-counter-drone-technologies-to-detect-and-stop-drones-today
• [8] M. Mikita, Międzynarodowy Dzień Drona, 2019 [artykuł prasowy]: https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/zaklad-karny-w-opolu-lubelskim-miedzynarodowy-dzien-drona

O autorze artykułu