Jak zacząć latać dronem?

Choć dla wiele osób dron jest traktowany jak „latająca zabawka” – pilotowanie go wiąże się ze spełnieniem kilku obowiązków wobec prawa. Są rzeczy, z którymi zdecydowanie dobrze jest się zapoznać zanim w ogóle zakupimy swój pierwszy dron. Poniżej w maksymalnie uproszczonej i skrótowej formie wyjaśniamy – co warto wiedzieć na początek zabawy z dronem i jak zacząć nim latać, by nie narazić się na nieprzyjemności…

  1. Zanim kupisz swój pierwszy dron: wiedz, że drony mniejsze i lżejsze są zwykle bardziej bezpieczne dla otoczenia, dlatego na ich użytkownikach takich małych bezzałogowców ciąży znacznie mniej ograniczeń prawnych. Drony o wadze poniżej 250 g mogą latać w miastach i nad ludźmi (z wyjątkiem dużych zgromadzeń osób), natomiast im dron cięższym tym odległość pozioma drona od osób na ziemi zczyna rosnąć. Jeśli chcesz mieć możliwość latania dronem w wielu miejscach na świecie na uproszczonych zasadach – wybierz drona o masie < 250 g. Jeśli jednak planujesz zakup bezzałogowca, który jest cięższy (ma wtedy zwykle lepszą kamerę, obiektywy, większe możliwości fotograficzno-filmowe i nie tylko) licz się z koniecznością przejścia dodatkowych szkoleń i egzaminów oraz z pewnymi ograniczeniami lotów – szczególnie w terenach zabudowanych.
  2. Wybrałeś swój pierwszy dron? Doskonale – teraz sprawdź czy i jaką ma nadaną klasę C oznakowaną od C0 (drony z wagą do 250g), przez C1 (drony do 900 g wagi), C2 (dron od 900 g do 4 kg), C3-C4 (drony od 4 kg do 25 kg), C5-C6 (drony do 25 kg dedykowane do konkretnych operacji). Jeśli jest to stosunkowo nowy dron to taką klasę powinien już mieć i jest ona zarazem wyznaczniem – do jakiej kategorii lotów taki dron się „nadaje”. Zasadniczo będzie to kategoria otwarta (OPEN) lub szczególna (SPECIFIC). Najlepiej wybierać drony z klasami C0 (najlżejsze <250g, wytłumaczone w pkt. 1), C1 (nieco cięższe, ale wciąż do 900 g wagi i mogą latać podobnie jak drony C0) lub C2 (drony z ograniczeniem lotu minimum 5 m w poziomie od ludzi/osób postronnych na ziemi). Pozostałe C3-C4 oraz C5 i C6 to drony co do zasady o większych rozmiarach i wadze i niestety są przeznaczone do lotów z dala od osób postronnych na ziemi, czyli nie będzie można nimi wykonywać operacji w mieście.
  3. Teraz czas na rejestrację!* Każdy posiadacz drona chcąć nie chcąc staje się (formalnie) jego operatorem, czyli „podmiotem, który eksploatuje system bezzałogowego statku powietrznego”. Ponownie – zależnie od wybranego drona (pkt. 2) operator będzie miał mniejsze lub większe obowiązki względem prawa. Co ważne – operator systemu BSP (w skrócie SBSP) to nie to samo co pilot BSP – pierwszy jest formalnie właścicielem drona, a drugi jest jego pilotem, czyli w praktyce steruję nim w locie. Oczywiście może to być jedna i ta sama osoba (sam kupuję dla siebie drona po to by nim samodzielnie latać), ale nie musi (firma kupuje drona i przekazuje go do użytku swoim pracownikom). Ważne by zrozumieć tę różnicę, bowiem to operator rejestruje siebie w systemie jako użytkownika, ale jeśli piloci BSP to inne osoby niż sam operator (przykład powyższy z firmą i pracownikami) to piloci też będą musieli zarejestrować osobne konta (zarówno operatora osoby fizycznej jak i pilota, którego rejestruje się w drugiej kolejności i jest on z automatu przypisany do stworzonego najpierw konta operatora). Zatem: jeśli jesteś operatorem i pilotem w jednym (sam będzie pilotował swojego drona): wejdź na http://drony.gov.pl i zarejestruj najpierw konto (przypisane do wybranego e-mail/numeru telefonu) a potem operatora – osoby fizycznej, a dalej system pokieruje się do rejestracji konta pilota BSP połączonego z kontem operatora. UWAGA: aktualnie jako operator, mogą zarejestrować się osoby, które mają ukończone minimum 16 lat (zgodnie z prawem UE). Jeśli jesteś młodszym użytkownikiem drona – poproś o rejestrację kogoś starszego (najlepiej opiekuna prawnego lub osobę, pod okiem której będziesz potem wykonywał loty dronem**) – wciąż będziesz mógł latać dronem mając mniej niż 16 lat, ale musisz to robić pod okiem osoby, która ma ukończone 16 lat i sama zarejestrowała się w systemie rejestracji a następnie przeszła podstawowe szkolenie (chociażby po to, by nadzorować Twój lot mając wiedzę na temat prawa).
  4. Brawo! Masz teraz nadany numer operatora SBSP! To ważny krok, bowiem numer ten powinieneś przed pierwszym lotem nanieść na swojego drona w widocznym miejscu. Może to być naklejka, grawerowana tabliczka lub najzwyklejszy napis markerem na obudowie – nie jest to uregulowane prawnie. Od teraz Twój dron jest powiązany ze swoim właścicielem – dobrze mieć tego świadomość, bowiem jest to też odpowiedzialność, którą bierze na siebie operator – właściciel drona, w szczególności jeśli zamierza go użyczyć komuś innemu do pilotowania.
  5. Rejestracja operatora SBSP a następnie pilota BSP w systemie tzw. KSID (Krajowy System Informacji Dronowej znajdujący się pod podanym wcześniej odnośnikiem http://drony.gov.pl) daje pilotowi możliwość przejścia darmowych szkoleń i uzyskania nieodpłatnych uprawnień pilota BSP do lotów w tzw. podkategorii A1/A3 kategorii otwartej. Zrób to nawet jeśli prawo tego od Ciebie nie wymaga!* To są bardzo proste szkolenia on-line z „egzaminami” w formie quizu (test z 4 odpowiedziami do wyboru). Dzięki nim w szybki i prosty sposób dowiesz się o bardzo podstawowych zasadach lotów w tych dwóch podkategoriach (A1 i A3), a przy okazji będziesz wiedział, że…
  6. Każdy lot dronem powinien zostać zgłoszony przed jego wykonaniem! No może nie każdy (jeśli zamierzasz latać tylko w zamkniętych pomieszczeniach to nie ma takiej potrzeby)… Nie mniej – służy do tego aplikacja mobilna DroneTower, którą należy pobrać ze sklepu Google Play lub Apple Store z aplikacjami na dedykowany system operacyjny Twojego smartfona. Tutaj też musisz założyć konto użytkownika i zweryfikować je numerem telefonu komórkowego.
  7. Bardzo prawdopodobne, że wybrałeś model drona marki DJI (chiński potentat na rynku dronów cywilnych) więc będziesz potrzebował jeszcze jednej aplikacji – do ustawień samego drona, jego konfiguracji, a następnie sterowania oraz podglądu z kamery. Na 90% będzie to aplikacja DJI Fly, która jest do pobrania ze strony DJI. Jeśli jesteś pierwszym użytkownikiem drona marki DJI to również tutaj będziesz potrzebował założyć konto. Następnie podładuj baterie do drona oraz w aparaturze sterującej (kontrolerze RC), podepnij smartfona do aparatury kablem, włącz drona i w zaciszu swojego domu/biura i w zasięgu sieci Wi-Fi dokonaj wszystkich potrzebnych aktualizacji, które wyświetli aplikacja sterująca dronem (wspomniana DJI Fly lub inna, zależnie od modelu lub producenta).
  8. Mając drona oznaczonego numerem operatora na jego obudowie, podstawowe uprawnienia pilota do A1/A3, podstawową wiedzę na temat zasad lotów a także aplikację DroneTower oraz aplikację do sterowania samym dronem – możesz w końcu i po dopełnieniu wszystkich podstawowych formalności przystąpić do lotu. Ten pierwszy lot najlepiej odbyć na otwartej przestrzeni, z dala od budynków, słupów, linii napięciowych i wysokich drzew… Prócz lokalnych warunków terenowych istotne znaczenie ma również wskazanie samej aplikacji DroneTower, która po zlokalizowaniu GPS w Twoim telefonie sprawdza automatycznie w jakiej strefie się znajdujesz i czy możesz w niej wykonać lot (prócz lokalizacji bierze pod uwagę również zakres wagowy drona, kategorię lotu, wysokość lotu oraz promień obszaru lotu – wszystkie te informacje deklaruje pilot w aplikacji DroneTower). Rozejrzyj się jeszcze czy nie wykonujesz startu i nie wlecisz w trakcie lotu nad takie obiekty jak: port lotniczy (oczywiste!), port morski, elektrownia, stacja elektroenergetyczna, ujęcie wody i oczyszczalnia ścieków, jednostka wojskowa lub poligon – lot nad każdym z tych obiektów jest możliwy jedynie po uzyskaniu zezwolenia od ich zarządców, nawet jeśli DroneTower nie pokazuje żadnej strefy nad tymi obiektami! Jeśli w pobliżu nie ma jednak takich obiektów, ani też żadnych stref w powietrzu, dla których DroneTower wyświetla komunikat o „Zakazie lotu” – zgłoś przez aplikację tzw. „Check-in” (ikona startującego samolotu) i przygotuj się do startu. Z przyczyn oczywistych „Check-in’u” można dokonać tylko w miejscu, w którym się fizycznie znajdujesz (a nie innym dowolnym) choć to dalej będzie położenie Twoje jako pilota a nie samego drona.
  9. Większość producentów dronów cywilnych (w tym potentat – DJI) ma wbudowane strefy z ograniczeniem lub zakazem lotu – tzw. No-Fly Zone (przykład: strona z NFZ w dronach DJI). Informację, iż znajdujesz się w takiej strefie przekaże Ci aplikacja DJI (najpewniej masz DJI Fly) i – co ważne – strefy te nie mają wiele wspólnego z tym co pokazuje DroneTower. Ot – producent zdecydował, że w takich strefach jak on sam sobie wymyślił (np. sąsiedztwo aresztów śledczych) nie wystartujesz bez… zgody samego producenta. Warto zatem przed lotem zapoznać się z obiektami naziemnymi w pobliżu miejsca startu i samego lotu również na stronie producenta (wspomniany DJI ma to dobrze opisane na swojej stronie) by ewentualnie z wyprzedzeniem wystąpić o zezwolenie lub… zwyczajnie zmienić miejsce startu/lotu.
  10. Niezależnie od powyższych punktów 8. i 9. pamiętaj by szanować podstawowe prawa człowieka – w szczególności prywatność i prawa do ochrony wizerunku osób postronnych, nad którymi być może będziesz przelatywał. Prawo lotnicze nie ma tu wprost zastosowania, ale przepisy kodeksu wykroczeń oraz kodeksu karnego już zdecydowanie tak – uporczywe niepokojenie dronem, stwarzanie poczucia zagrożenia, naruszanie prywatności są – w zależności od klasyfikacji czynu – traktowane jako wykroczenia lub przestępstwa i grozi za nie nawet ograniczenie wolności.

* – rejestracja operatora SBSP nie jest konieczna tylko w dwóch przypadkach: gdy operator zamierza latać dronem o masie < 250 g, który nie ma żadnych czujników zdolnych zbierać dane osobowe (nie ma kamery, mikrofonu itp.) lub gdy dron jest „zabawką” w rozumieniu dyrektywy UE (2009/48/WE), czyli został dopuszczony do sprzedaży osobom poniżej 14 roku życia. W każdym innym przypadku rejestracja jest wymagana.

** – minimalny wiek operatora/pilota BSP nie obowiązuje w przypadku latania dronem-zabawką w rozumieniu dyrektywy UE (2009/48WE – jak wyżej) lub w przypadku lotów dronem o wadze < 250 g skonstruowanym do użytku prywatnego.

Na koniec pamiętaj, by po zakończonym locie ponownie wejść do aplikacji DroneTower, by „wyłączyć Check-in” z oznaczeniem Twojego drona na mapie (ikona lądującego samolotu) – ponieważ „check-iny” czyli pinezki na mapie pokazujące pozycje wszystkich zgłoszonych lotów, są widoczne również dla tzw. organów służb ruchu lotniczego. Zadbaj zatem o to, by „Twoja pinezka” zniknęła z mapy po zakończonym locie, by zarówno służby jak i pozostali użytkownicy mieli bieżącą informację o „zajętości” danej przestrzeni przez Twojego drona. Uporządkuj również miejsce startu/lądowania – zostaw je przynajmniej w takim stanie, w jakim je zastałeś przed wykonaniem swojego lotu.

Po więcej informacji udaj się na strony:

Powodzenia i „tylu lądowań ile startów” (minimum ;)!

Jeśli treść powyższego artykułu była dla Ciebie przydatna lub ciekawa możesz postawić mi kawę, którą uwielbiam i motywuje do dalszego pisania 😉

Postaw mi kawę na buycoffee.to