UWAGA – projekt uległ wielu zmianom i ostatnia jego wersja z 17.04.2018 z omówieniem znajduje się TUTAJ. Poniższy tekst dotyczy pierwotnego projektu rozporządzenia i nie jest już aktualny.

Nowe „rozporządzenie BVLOS” wprowadzi kilka istotnych zmian również dla posiadaczy uprawnień VLOS, więc rozporządzenie to tylko umownie nazywane „rozporządzeniem BVLOS”. Fakt faktem, że poprzez swój załącznik wprowadza największe zmiany w lotach poza zasięg wzroku, ale poniżej wyliczę wszystkie istotne zmiany, które przyniesie.

Po pierwsze jest to kolejne już rozporządzenie „zmieniające” – tak zostało zatytułowane:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA z dnia ………………….…… 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków

Rozporządzenie to wprowadzi zmiany w głównym rozporządzeniu dla dronów, czyli tzw. „rozporządzeniu wyłączającym” z 26 marca 2013 roku (ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków).

Po drugie rozporządzenie to tyczyć się będzie bezzałogowych statków powietrznych o masie gotowego statku nie większej niż 150kg w przypadku lotów VLOS oraz o masie nie większej niż 25kg w przypadku lotów BVLOS.

Dla przeciętnego użytkownika dronów komercyjnych to żadna zmiana, bo dotychczasowe ograniczenie VLOS do 25kg i tak było z dużym zapasem ponad masę używanych Phantomów (1.5-2kg) czy nawet Inspire 1 (ok. 3-4kg).

Istotne zmiany dla wszystkich posiadaczy VLOS wiąże się z dodaniem ust. 12 do § 2 w rozporządzeniu „wyłączającym”:

„12. Wyłącza się zastosowanie do bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej nie większej niż 5 kg, używanych wyłącznie w operacjach w zasięgu widoczności wzrokowej VLOS w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe, przepisów:

1) art. 105 ust. 1 ustawy, z wyłączeniem osób wykonujących operacje na podstawie posiadanego uprawnienia instruktora INS;

2) art. 95 ust. 3 pkt 6, art. 96 ust. 1 pkt i 7, art. 99 ust. 1 ustawy oraz pkt 1.3.2.5 i 1.3.2.6 załącznika nr 6 do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 288).”;

Na pierwszy rzut oka niewiele z tego wynika, ale ustęp 12 mówi, że wyłącza się Art. 105 ust. 1 ustawy (Prawo Lotnicze) dla dronów o masie <5kg i do lotów VLOS w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe, a Art. 105 ust. 1 to:

Art. 105. 1. Sprawność psychiczną i fizyczną członka oraz kandydata na członka personelu lotniczego i członka oraz kandydata na członka personelu pokładowego sprawdza się w trakcie badań lotniczo-lekarskich.

Wniosek 1:

Użytkownikom dronów do 5kg i na zasadach VLOS nie będą już potrzebne BADANIA LOTNICZO-LEKARSKIE (z wyjątkiem osób z INS).

Dalej w podpunkcie 2) mamy wyłączenie dla tych samych użytkowników następujących artykułów, ustępów i punktów:

• art. 95 ust. 3 pkt 6: „3. W celu uzyskania świadectwa kwalifikacji członka personelu lotniczego osoba ubiegająca się o nie musi spełnić następujące wymagania w zakresie wieku lub wykształcenia: operator bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe – ukończone 18 lat”;
• art. 96 ust. 1 pkt i 7: 1. Licencja może być wydana osobie, która łącznie spełnia następujące warunki:
  • 1) korzysta w pełni z praw publicznych;
  • 2)ma pełną zdolność do czynności prawnych albo uzyskała zgodę opiekunów prawnych – w przypadku osoby małoletniej;
  • 3) (uchylony);
  • 4) spełnia wymogi w zakresie wieku i wykształcenia;
  • 5) odpowiada wymaganiom w zakresie sprawności psychicznej i fizycznej, określonym na podstawie art. 104 ust. 2, potwierdzonym orzeczeniem o braku przeciwwskazań do wykonywania funkcji
    członka personelu lotniczego, o którym mowa w art. 110;
  • 6) spełnia wymagania i warunki, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 104 ust. 1 pkt 3 i ust. 3, dotyczące ukończenia szkolenia lotniczego, praktyki lotniczej oraz posiadanej wiedzy i umiejętności;
  • 7) uzyskała pozytywny wynik z egzaminu państwowego, o którym mowa w art. 99 ust. 1.

W powyższym chyba wkradł się błąd, bo brakuje wyliczonych podpunktów w sformułowaniu „art. 96 ust. 1 pkt i 7″. Tak czy inaczej…

Wniosek 2:

Będzie można zdobyć uprawnienia UAVO bez konieczności ukończenia 18 lat.

Kolejne wyłączenie w 2):

• art. 99 ust. 1: Warunkiem uzyskania licencji jest pozytywny wynik egzaminu państwowego składającego się z części teoretycznej i praktycznej, złożonego przed komisją egzaminacyjną albo organizacją szkoleniową, uprawnioną do przeprowadzania egzaminów, zgodnie z rozporządzeniem nr 2042/2003/WE.

Wniosek 3:

Osoby z VLOS do 5kg będzie można egzaminować w ośrodkach szkoleniowych bez udziału egzaminatora (na ten wniosek naprowadził mnie jeden obecnych egzaminatorów, bo szczerze mówiąc to trzeba by się nagłowić by na to wpaść czytając jedynie wyłączenie tego ustępu).

I dalej wyłączenia:

• pkt 1.3.2.5 i 1.3.2.6 załącznika nr 6 do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 288):
  • pkt 1.3.2.5.: Szkolenie praktyczne. Szkolenie praktyczne do uzyskania świadectwa kwalifikacji
    operatora (UAVO) z uprawnieniem podstawowym BVLOS albo do uzyskania uprawnienia
    podstawowego BVLOS w przypadku posiadania świadectwa kwalifikacji operatora (UAVO) z
    uprawnieniem podstawowym VLOS powinno zagwarantować kandydatowi nabycie umiejętności
    praktycznych w zakresie:
    1) przygotowania do lotu bezzałogowego statku powietrznego, jego obsługi naziemnej, łącznie z oceną
    jego zdatności do lotu;
    2) przygotowania operacyjnego i nawigacyjnego do lotu, łącznie z analizą informacji
    meteorologicznych;
    3) wykonywania procedur pilotażowych normalnych oraz procedur mających zastosowanie w
    sytuacjach niebezpiecznych i awaryjnych. 
  • pkt 1.3.2.6.: Szkolenie praktyczne powinno obejmować co najmniej 15 godzin lotu, z czego
    maksymalnie 7 godzin lotu może zostać zrealizowane na urządzeniu symulującym dostosowanym do
    danej kategorii bezzałogowego statku powietrznego.

Wniosek 4:

Zmniejszone zostaną wymagania do szkolenia BVLOS (nalot 15 godzin) oraz nie będzie wymagane przeszkolenie z przygotowania całej operacji lotniczej i wykonywania procedur pilotażowych tak jak to jest w aktualnej formie. Z tego co wiem – to przygotowanie pod loty w całości automatyczne, które będą wymagały od operatora minimum obsługi (dron ma latać sam).

Kolejne zmiany w § 4 w ust. 1 (dodany pkt 9) oraz w § 5 w ust. 1 (nowe brzmienie)  w rozporządzeniu „wyłączającym” definiują wymagania stawiane bezzałogowcom do lotów BVLOS do 25kg:

„Urządzenia latające oraz bezzałogowe statki powietrzne o masie startowej nie większej niż 25 kg, używane w operacjach poza zasięgiem widoczności wzrokowej BVLOS, podlegają obowiązkowi wpisu do ewidencji statków powietrznych prowadzonej przez Prezesa Urzędu albo podmiot upoważniony do wykonywania niektórych czynności nadzoru lub kontroli na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy, z wyjątkiem:”

Wniosek 5:

Drony do lotów BVLOS muszą być wpisane do ewidencji statków powietrznych (tak jak załogowe s.p.).

Dalej mamy zmianę w Załączniku 6 oraz 6a do rozporządzenia „wyłączającego”:

ppkt 9 (Zał. 6) / ppkt 8 (Zał. 6a) otrzymuje brzmienie:

„9) w obszarze strefy R obejmującym przestrzeń powietrzną znajdującą się bezpośrednio nad terenem parku narodowego jedynie za zgodą zarządzającego danym parkiem narodowym i na warunkach przez niego określonych;”,

Wniosek 6:

Loty w strefie R (ograniczonej) dotyczącej parków narodowych będą wymagały zgody dyrekcji parku (zarządzającego danym parkiem) jedynie w przypadku lotów bezpośrednio nad terenem parku narodowego (w obrębie jego granic naziemnych).

Wyjątkowa sytuacja dotyczy strefy EP R40 Słupsk – w tym przypadku chodzi o system obrony przeciwrakietowej i tutaj zgoda będzie wymagana na podstawie:

9a)/8a) w strefie EP R40 Słupsk za zgodą, o której mowa w art. VII ust. 3 Porozumienia wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki do Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczącej rozmieszczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej systemu obrony przed rakietami balistycznymi w sprawie użytkowania terenów oraz przestrzeni powietrznej wokół Bazy systemu obrony przed rakietami balistycznymi, podpisanego w Warszawie dnia 27 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 234);”;

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zasady lotów BVLOS określone w dalszej części rozporządzenia zostaną dodane jako załącznik nr 6b do rozporządzenia „wyłączającego” z 2013 w brzmieniu określonym w załączniku do „rozporządzenia BVLOS”.

A co do zasad lotów BVLOS…

Nie będę już cytował dosłownie punktów z załącznika tego rozporządzenia, ograniczę się do „wyciągnięcia” z niego esencji, bo ta została i tak w sumie podana wprost w samym załączniku:

1. Loty BVLOS będą dla BSP o masie do 25kg.
2. Zdefiniowany został termin „lot automatyczny” jako lot po zaprogramowanej trasie bez udziału operatora, ale z zachowaniem możliwości niezwłocznego przejęcia zdalnego sterowania.
3. Loty BVLOS będą dopuszczalne poza wydzieloną strefą w przypadku gdy będą to loty:
   1. operacyjne (na potrzeby działań policji, straży granicznej, przeciwpożarowych, służby zdrowia, poszukiwawczych i ratowniczych, ochrony bezpieczeństwa państwa);
   2. specjalistycznych (na potrzeby dozoru, monitoringu, kontroli lub ochrony, działań geodezyjnych, gospodarki rolnej lub leśnej);
   3. automatycznych (na potrzeby dozoru, monitoringu, kontroli i ochrony, działań agrolotniczych);
   4. szkoleniowych;
4. Do wyżej opisanych lotów BVLOS będą uprawnione jedynie podmioty, które uzyskały zgodę Prezesa ULC.
5. Loty BVLOS będą mogły się odbyć po opublikowaniu przez instytucję zapewniającą służbę ruchu lotniczego informacji o planowanych lotach.
6. Podmiot, który będzie chciał wykonywać loty BVLOS jest zobowiązany poinformować o tym fakcie instytucję zapewniającą służbę ruchu lotniczego  co najmniej 7 dni przed dniem wykonania lotów.
7. Loty operacyjne, specjalistyczne i szkoleniowe mogą być wykonywane do wysokości 120m nad ziemią (AGL) i przy widzialności nie mniejszej niż 5km.
8. Loty automatyczne mogą być wykonywane do wysokości 50m AGL lub do wysokości 10m nad najwyższą przeszkodą w promieniu 100m od miejsca wykonywania lotów i w odległości poziomej co najmniej 150m od osiedli i innych skupisk ludności.
9. Loty szkoleniowe mogą być wykonywane w odległości poziomej nie większej niż 500m od operatora.
10. Loty będą realizowane przez załogę 2-osobową.
11. Loty mogą być wykonywane tylko przy użyciu BSP wpisanych do ewidencji statków powietrznych ULC.
12. BSP używane do lotów BVLOS muszą być wyposażone w oświetlenie antykolizyjne i precyzyjne jak na załogowym statku powietrznym.
13. BSP używany do BVLOS musi być wyposażony w urządzenia, które automatyczne utrzymują wysokość oraz odległość od operatora poniżej maksymalnej dopuszczalnej wartości, umożliwiają bieżące monitorowanie parametrów lotu, umożliwiają lokalizację podstawową drona (położenie, prędkość, wysokość, kierunek lotu) oraz lokalizację awaryjną w przypadku utraty łączności lub możliwości sterowania.
14. BSP używany do BVLOS musi móc automatycznie wykonać procedurę awaryjną w tym: 1) kontynuować lot po zaprogramowanej trasie; 2) zakończyć lot przez lądowanie awaryjne; 3) zrobić dolot do zaprogramowanego przed lotem miejsca.
15. BSP używany do lotów BVLOS musi być również wyposażony w kamerę do obserwacji otoczenia.

Konsultacje społeczne kończą się 15.01.2018 czyli już w najbliższy poniedziałek więc pozostał weekend do zgłaszania swoich opinii. Można je przesyłać na e-mail: lep@ulc.gov.pl.