Śmigłowce UH-60 Black Hawk należące do U.S. Army przetestowały nową funkcjonalność – wystrzeliwanie dronów z swojego pokładu podczas lotu – dokładniej: z zasobnika podwieszanego z boku śmigłowca, w miejscu w którym przenoszone jest wszelkie uzbrojenie lub dodatkowe zbiorniki z paliwem. Testy powiodły się a w niedalekiej przyszłości śmigłowce U.S. Army mogą być standardowo wyposażane w bezzałogowce typu ALE.

ALE to skrót od Air Launched Effects i oznacza kategorię dronów „wystrzeliwanych” z pokładu innego statku powietrznego, których przeznaczenie może być różne: od monitorowania otoczenia „samolotu-matki” po wykrywanie i niszczenie celów niczym „drony-kamikadze”.

Drony klasy ALE podwieszone do testów pod UH-60 Black Hawk to modele o nazwie ALTIUS 600. Skrót ALTIUS pochodzi od Air-Launched, Tube-Integrated, Unmanned System, czyli bliskim tłumaczeniu: bezzałogowy system wystrzeliwany z powietrza, zintegrowany z zasobnikiem rurowym (przepraszam: inaczej nie potrafię przetłumaczyć wyrażenia „tube-integrated”;). Takie rozwiązanie pozwala na zastosowanie składanych skrzydeł i stateczników ogonowych, które rozkładają się samoczynnie po „wystrzeleniu” drona z zasobnika o kształcie rury.

Dron ten waży od 9 do ok. 12 kg (w zależności od ładunku), może pozostawać w powietrzu przez 4 godziny i przelecieć w tym czasie maksymalny dystans 440 km. Jego rozpiętość wynosi 254cm a długość kadłuba to 101,5 cm. Prędkość maksymalna powietrzna to nieco ponad 165 km/h (90 węzłów), prędkość powietrzna przelotowa wynosi około 110 km/h (60 węzłów).

Głównym wyzwaniem stojącym przed pomysłodawcami takiego sposobu wystrzeliwania dronów z pokładu śmigłowca jest poradzenie sobie z pędem powietrza generowanym przez główny wirnik śmigłowca, który utrudnia lot w drona w momencie opuszczania zasobników (siła strug zaśmigłowych skierowanych pionowo w dół może znacząco wpłynąć na trajektorię lotu lekkiego drona wyrzucanego z zasobnika). Nie mniej testy, które U.S. Army przeprowadziło na Black Hawkach 4. marca na terenie Yuma Proving Ground w Arizonie zakończyły się powidzeniem.

Zastosowanie dronów ALE

Najciekawszym aspektem dronów ALE jest ich sposób działania i zastosowanie. Wystrzeliwane z dużą prędkością z tubowych zasobników rozkładają skrzydła oraz stateczniki, a następnie ich głównym zadaniem jest rozpoznanie terenu przed śmigłowcem. ALTIUS 600 wyposażone w kamery transmitują obraz wprost do kabiny pilotów Black Hawk dając im bezpośrednio wgląd w sytuację panującą nad docelowym obszarem, do którego zmierza śmigłowiec. Również samo sterowanie realizowane jest przez pilotów śmigłowca – załoga decyduje gdzie dron ma się udać i jakie zadanie wykonać.

Oczywiście rozpoznanie terenu przed śmigłowcem to jeden z rodzajów zadania. Drony klasy ALE mogą przyjmować również formę „loitering munition”, czyli pocisków krążących wyposażonych w ładunek wybuchowy – są w stanie same wyszukiwać cel i go neutralizować. Przykładem takich pocisków krążących nazywanych potocznie „dronami kamikadze” są polskie konstrukcje WARMATE wyprodukowane przez Grupę WB:

Polskie WARMATE nie mają jednak możliwości wystrzeliwania z pokładu innych statków powietrznych w ten sposób co ALTIUS 600.

ALTIUS 600 po wykonaniu zadania z oczywistych powodów nie wraca z powrotem do zasobnika. Jeśli jego zadaniem było rozpoznanie terenu (a nie np. atak i samozniszczenie) to dron musi gdzieś wylądować. Jego maksymalny zasięg to 440 km a czas lotu do 4h powoduje, że może wrócić do sojuszniczej bazy i bezpiecznie wylądować. Wtedy będzie można go użyć ponownie. W innych przypadkach może zostać zwyczajnie utracony po jednorazowym użyciu. Nie jest to zbyt duży problem – został zaprojektowany tak, by jego koszt produkcji był niski więc jego potencjalna utrata nie będzie dużą stratą dla wojska.

Jako ciekawostkę dodam, że te drony wystrzeliwane już były z powodzeniem z pokładu takich samolotów jak C-130A, AC-130J, P-3 Orion, cywilnych samolotów, a nawet ze statków marynarki wojennej oraz naziemnych wyrzutni.

ALTIUS 600 jest jednym z trzech modeli z rodziny ALTIUS – pozostałe to: mniejszy ALTIUS 500 do wykrywania łodzi podwodnych oraz większy ALTIUS 900 ze znacznie dłuższym czasem operacyjnymi (15h) oraz większą ładownością.

Więcej o serii ALTIUS przeczytacie na stronie producenta – firmy AREA-I: https://areai.aero/.

Źródło informacji o testach na Black Hawk’ach: https://www.popularmechanics.com.