Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa wraz z Fundacją „Instytut Mikromakro”, która od 10 lat organizuje konkurs robotyczny „Droniada”, tworzą pierwsze w Polsce foresighty rynku bezzałogowych statków powietrznych. Ich wyniki zostaną zaprezentowane podczas konferencji „Droniada Future Forum by Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa”, która odbędzie się 24 maja 2024 roku w siedzibie Instytutu w Warszawie przy al. Krakowskiej 110/114. Dyskusja w temacie transportu autonomicznego (zrobotyzowana mobilność) będzie także kontynuowana podczas tegorocznej Droniady (4-9 czerwca 2024).

Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa jest nie tylko organizatorem konferencji, ale także cyklu seminariów online, które będą obejmować dyskusje ekspertów oraz przedstawicieli branży bezzałogowych statków powietrznych (BSP) w celu wypracowania scenariuszy rozwoju. Wydarzenia w formule online ruszają już pod koniec lutego, a ich zwieńczeniem będzie konferencja „Droniada Future Forum by Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa”. Pierwsze seminarium online poświęcone LOGISTYCE I TRANSPORTOWI odbędzie się 29.02.2024 r. o godz. 14:00.

Foresighty mają na celu wskazanie przyszłych potrzeb, szans i zagrożeń związanych z rozwojem branży w aspektach: technologii, regulacji prawnych, biznesu oraz akceptacji społecznej. Aby uchwycić specyfikę branży BSP, zostały wyodrębnione konkretne podsektory związane z zastosowaniem dronów. Analizy scenariuszy przyszłości będą obejmowały debaty z zakresu czterech segmentów rynku:

1. Logistyka i transport.
2. Monitoring i inspekcja.
3. Rolnictwo precyzyjne i ochrona środowiska.
4. Służby ratunkowe i porządkowe (Search and Rescue).

Harmonogram seminariów online poświęconych poszczególnym branżom oraz linki do rejestracji są dostępne na stronie Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.

Specyfika polskiego rynku dronów

Pierwszym krokiem na drodze do wypracowania wspólnej wizji oraz sytuacji rynku BSP była debata w Parlamencie Europejskim na temat przyszłości rynku dronowego, w której brał udział Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. Aby pokazać specyfikę polskiego rynku na arenie międzynarodowej, Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa wspólnie z Fundacją „Instytut Mikromakro” przygotował raport „The Storm. Drone Market in Poland. Edition 2024”. Tym spotkaniem rozpoczęto pracę nad foresightami rynku BSP. Tym razem obie instytucje zapraszają przedstawicieli branży BSP oraz przedstawicieli różnych sektorów do udziału w seminariach online.

– Od 2013 roku dosyć rozsądne i liberalne prawo lotnicze w Polsce określało zasady korzystania z przestrzeni powietrznej w Polsce, pozwalając na szereg operacji dronami. Przez dziesięć lat rodzimy rynek rozwijał się testując loty BSP zgodnie z regulacjami. Doprowadziło to do zgromadzenia wiedzy i kompetencji, które posłużyły jako fundament do rozwoju branży, w tym firm dronowych świadczących usługi filmowania do specjalistycznych zastosowań tj. transport medyczny, teledetekcja i fotogrametria, rolnictwo precyzyjne, monitoring lasów, inspekcje w sektorze energetycznym i budowlanym, wsparcie służb ratowniczych. Powstały w ten sposób zalążki segmentów dronowych oraz realnie działające firmy świadczące usługi dla tego sektora biznesu. Dziś już nie tylko dyskutujemy o potencjale rozwoju BSP, ale mówimy o bardzo młodym i działającym już rynku w Polsce.

mówi Sylwester Wyka, zastępca dyrektora ds. badawczych w Łukasiewicz – Instytucie Lotnictwa, jeden z autorów raportu „The Storm. Drone Market in Poland. Edition 2024”.

Według danych z Urzędu Lotnictwa Cywilnego z końca 2023 roku, liczba zarejestrowanych operatorów wynosiła 223 349 (dane ULC z Rejestru Operatorów SBSP, Departament Bezzałogowych Statków Powietrznych z dn. 9 stycznia 2024). Jednak o kapitale intelektualnym branży świadczą statystyki wyższych kompetencji do zastosowań profesjonalnych, w więc posiadaczy NSTS (Narodowe Standardowe Scenariusze) i STS (Standardowe Scenariusze). Według statystyk, 30 000 wykwalifikowanej kadry używa dronów jako narzędzia pracy (dane ULC z Rejestru Operatorów SBSP, Departament Bezzałogowych Statków Powietrznych z dn. 9 stycznia 2024).

– W czasie, gdy technologie bezzałogowe rozwijają się bardzo dynamicznie, tworzone są nowe modele biznesowe, wypracowanie rekomendacji do wdrożenia dronów w poszczególnych branżach nie może odbyć się bez dyskusji z ich przedstawicielami. Organizując seminaria online, dotyczące potencjału zastosowania BSP w sektorach tj.: logistyka i transport, monitoring i inspekcja, rolnictwo precyzyjne i ochrona środowiska, służby ratunkowe i porządkowe (ang. SAR), tworzymy przestrzeń do wymiany informacji między odbiorcami usług, dostawcami technologii, biznesem, władzami miast. Zebranie „masy krytycznej” ludzi, instytucji, kompetencji pomoże skoordynować wspólne działania i da podstawy do przemyślanej polityki dla sektora bezzałogowych statków powietrznych.

dodaje dyrektor Wyka.

Czym jest foresight i dlaczego ta metoda?

Foresight jest prognozą, określającą wizję przyszłości. Przyjmuje się, że scenariuszy rozwoju danego zjawiska może być kilka. Realizacja któregoś z nich, zależna jest od konkretnych działań. Instytut zdecydował się na metodę foresight, ponieważ nie tylko pokazuje ona co może się wydarzyć, ale może także wskazać jakie działania doprowadzą do spełnienia się danego scenariusza. W procesie tworzenia wizji rozwoju sektora BSP będzie możliwość wykorzystania koncepcji wniesionych przez nowych uczestników debaty. Zostaną także uwzględnione takie obszary jak: aspekt społeczny, wyzwania środowiskowe, ekonomiczne, urbanistyczne, zarządcze i czynnik technologiczny. Rozpoczęcie debaty ma również sprowokować do postawienia ważnych dla sektora pytań.

Dlaczego foresight jest robiony właśnie teraz?

– Obecnie branża bezzałogowych statków powietrznych znajduje się w krytycznym momencie. Do końca 2025 będą obowiązywać przepisy przejściowe wydawania uproszczonych pozwoleń na loty. Niektórzy twierdzą, że za 2 lata doprowadzi to do zahamowania rozwoju branży.

ostrzega dyrektor Wyka.

Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2019/947, 31 grudnia 2023 roku minął ostateczny termin składania przez operatorów BSP oświadczeń o wykonywaniu operacji zgodnie z krajowymi scenariuszami NSTS. Zakończył się również okres przejściowy, który pozwalał na wykonywanie operacji niektórymi BSP w kategorii otwartej. Z kolei od 1 stycznia 2024, loty w kategorii szczególnej mogą odbywać się jedynie dronem wyposażonym w aktywny i aktualny system zdalnej identyfikacji oraz możliwe staje się wykonywanie operacji zgodnie ze scenariuszami standardowymi STS.

Dodatkowo, mimo obowiązku certyfikacji BSP i nadawania klas od C0-C6, nowelizacja prawa lotniczego w Polsce nie została zatwierdzona. Skutkiem czego mamy w Polsce instytucje certyfikujące, które przeszły audyty, ale nie mogą otrzymać notyfikacji. Do tego należy dodać fakt, że czas oczekiwania na wydanie zgody na lot wynosi 2-4 miesiące. Tym samym firmy świadczące usługi dronowe mają szereg utrudnień w prowadzeniu swoich operacji i ustaleniu terminów wykonania usługi z klientem. Wszystkie te uwarunkowania grożą wyhamowaniem rozwoju branży BSP oraz odpłynięcia kapitału intelektualnego z Polski wraz z wypracowanymi innowacjami.

Zaproszenie do współpracy

– Zależy nam na tym, by głos odbiorców i dostawców był usłyszany i miał realny wpływ na gospodarkę. Z różnych stron dochodzą nas opinie, że paradygmat myślenia lotniczego o dronach staje się nieaktualny i nieadekwatny. Szczególnie że dziś drony są zaawansowanym narzędziem do realizacji potrzeb informacyjnych różnych sektorów biznesu w zakresie digitalizacji i autonomizacji procesów. BSP są bardziej częścią „robotyki powietrznej” niż lotnictwa, to latające urządzenia Internetu rzeczy IOT, bazujące na sztucznej inteligencji.

wyjaśnia dyrektor Wyka.

Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa wspólnie z Fundacją „Instytut Mikromakro” zapraszają do udziału seminariach online (więcej o harmonogramie) ekspertów rynkowych, przedstawicieli branż, którzy dzięki zastosowaniu BSP będą mieli szansę nie tylko rozwijać, ale zbudować przewagę rynkową. Uczestnicy debaty będą mieli wpływ na to, co w przyszłości będzie miało miejsce. Aby wziąć udział w wydarzeniu, należy zarejestrować się na stronie Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.

Autor: Elżbieta Mrozek, Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa

---