W dniu 19.03.2025 r. (10:00 – 12:20) odbyło się seminarium on-line zorganizowane przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Spotkanie dotyczyło zmian w polskim prawie lotniczym dotyczących bezzałogowych statków powietrznych. Zapraszam na podsumowanie.

Seminarium było przewidziane na 3h, trwało jednak od 10:00 do 12:20. W szczytowym momencie obserwowało ponad 800 osób. Agenda seminarium była następująca:

ZMIANY W USTAWIE PL

1. Ustawa Prawo lotnicze – zmiany, kary, ubezpieczenia.
2. Strefy geograficzne w PAŻP w świetle nowej ustawy o zmianie ustawy Prawo lotnicze.

KATEGORIA SZCZEGÓLNA

1. NSTS – i co po nich – możliwości operowania.
2. Operacje w kategorii szczególnej – jak uzyskać zezwolenie na operację, w tym dla klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego.
3. Kategoria szczególna i dlaczego nie należy się jej bać.

SZKOLENIA

1. Możliwe sposoby uzyskiwania STS oraz szkoleń do zezwoleń na operacje, w szczególności w zakresie szkoleń praktycznych.
2. Prowadzenie egzaminów teoretycznych (omówienie wytycznych nr 1/2025).

W seminarium on-line, jako prelegenci, udział wzięli przede wszystkim pracownicy Departamentu BSP w ULC (Paweł Szymański, Anna Lubryczyńska – Bochyńska, Dorota Opęchowska, Jarosław Rupiewicz, Hubert Kiełbus), jak również reprezentant PAŻP – Michał Wilanowski.

Wstęp Dyrektora Departamentu BSP w ULC Pawła Szymańskiego – prezentacja nr 1

Seminarium otworzył dyrektor Departamentu BSP w ULC – Paweł Szymański. Zapowiedział on kolejne seminaria, które są planowane w formie stacjonarnej w Warszawie, a także spotkania on-line z ULC (ok. 1h raz w miesiącu), na których będzie można porozmawiać z pracownikami Departamentu BSP i zadawać im pytania.

Dyrektor Paweł Szymański opowiedział o najważniejszych zmianach w ustawie Prawo lotnicze. Nowelizacja rozpoczęła się w 2019 r. (pierwsze projekty ustawy) i trwała aż do początku 2025 r. Ustawa weszła w życie 27.02.2025 r., ale nie zmieniła zasad wykonywania lotów (te są dalej określone rozporządzeniach UE). Wprowadziła natomiast kilka nowości:

• obowiązek ubezpieczenia OC dla użytkowników, którzy latają BSP o masie > 250g (do 20 kg) – obowiązek wchodzi w życie 13.11.2025 r., czekamy na projekt rozporządzenia Ministerstwa Finansów w sprawie tych ubezpieczeń (stawki ubezpieczeń i inne szczegóły);
• obniżenie minimalnego wieku pilota BSP z 16 do 14 lat;
• kary administracyjne – w pewnym sensie zastępują postępowania w prokuraturze (zamiast kary pozbawienia wolności do 5 lat będą kary pieniężne o charakterze „odstraszającym” z racji ich wysokości), kary są nakładane przed decyzje administracyjne po przeprowadzeniu postępowania, zebraniu dowodów itd. – jeśli dojdzie do naruszenia prawa, każda taka sprawa będzie analizowana indywidualnie, można się również od nich odwołać lub sama sprawa może zakończyć się pouczeniem (zamiast ukarania operatora/pilota);
• policja w 2024 r. wysłała do ULC zapytania w sprawie 58 kontroli, głównie „czy w danym miejscu można latać”, 8 przypadków z 58 wykazało naruszenie prawa lotniczego;
• ustawa rozszerzyła katalog służb uprawnionych do kontroli operatorów/pilotów a także służb uprawnionych do „zniszczenia, unieruchomienia lub przejęcia kontroli nad BSP”;

Administracyjne kary pieniężne za naruszenia przepisów lotniczych – Anna Lubryczyńska-Bochyńska (ULC) – prezentacja nr 2

Druga prezentacja przeprowadzona przez Annę Lubryczyńską-Bochyńska, dotyczyła kar administracyjnych.

Obowiązkiem pilota BSP jest poddanie się kontroli/sprawdzenia. Służby będą szkolone przez ULC jak odpowiednio przeprowadzić kontrolę (będą wiedzieć, żeby nie przeszkadzać pilotowi w trakcie lotu i umożliwić mu najpierw bezpieczne lądowanie). Służby te nie nakładają kar, będą natomiast sporządzać notatki i przekazywać je do ULC. To ULC jest organem uprawnionym do nakładania kar.

Odpowiedzialność za skutki zniszczeń powstałe w wyniku działania służb w stosunku do dronów (ich zniszczenie, unieruchomienie lub przejęcie kontroli) spoczywa na pilocie BSP, ale każda taka sytuacja będzie analizowana, by nie dochodziło do nadużyć.

Strefy geograficzne – Michał Wilanowski (PAŻP) – prezentacja nr 3

Trzecia prezentacja została przedstawiona przez Michała Wilanowskiego z PAŻP.

Pojawi się rozporządzenie w sprawie stref geograficznych. Sama nowelizacja prawa (ustawy Prawo lotnicze) nie wprowadza w tej kwestii większych zmian, bo zasady stosowania stref były już dużo wcześniej określone przy pomocy Wytycznych Prezesa ULC (ostatnie tutaj).

Co do zmian: wraz z wejściem nowej ustawy w życie, wprowadzono opłaty za wyznaczenie stref geograficznych (poprzez załącznik do ustawy). Rozszerzył się również katalog podmiotów uprawnionych o wnioskowanie o strefy:

Strefy EP BVLOS zostaną utrzymane do połowy kwietnia 2025 r., a podmioty szkolące mogą wnioskować o nowe strefy.

Wszystkie strefy lotnicze zostaną przekonwertowane dla stref geograficznych (dla łatwiejszego rozpoznania nazwy będą powiązane ze strefami np. CTR, MCTR itd.). Nie wszędzie jednak strefa lotnicza będzie identyczna z geograficzną, bo piloci BSP latając „na metry, a nie na kilometry” i jest potrzeba precyzyjnego określenia np. stref parków narodowych:

Składanie wniosków o strefy odbywa się na następujących zasadach:

Przykładowa strefa geograficzna wyznaczona przez podmiot uprawniony:

W przyszłości w DroneTower zostaną wprowadzone zmiany, o które proszą użytkownicy np. rysowanie innych obszarów lotów niż tylko okrąg:

Co z krajowymi scenariuszami NSTS? – Jarosław Rupiewicz (ULC) – prezentacja nr 4

Polska była jednym z 5 lub 6 krajów UE, które w ogóle opublikowały scenariusze krajowe NSTS. Nie ma szans już na ich przedłużenie. Wszystkie NSTS tracą ważność z dniem 1.01.2026 r.

EASA pracuje nad kolejnymi scenariuszami unijnymi STS. W 2025 r. planowane są zmiany w rozporządzeniu 2019/947 (nie jest pewne, czy dojdzie do tego w 2025 r.) i tym samym mogłyby zostać dodane nowe STS. EASA czeka na propozycje nowych STS.

Operacje w kategorii szczególnej – Dorota Opęchowska (ULC) – prezentacja nr 5 i 6

Pani Dorota Opęchowska zaczęła prezentację od omówienia procedury występowania o zezwolenie na operację. Od początku 2021 r. ULC wydaje już takie zezwolenia, procedura jest znana, wypracowana i przyjazna:

Następnie zostały omówione zezwolenia wydawane dla klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego. Takie zezwolenia wydawane są nawet na kilka lat:

Następnie Pani Dorota Opęchowska zmieniła temat swojego wystąpienia na: „Możliwe sposoby uzyskania STS oraz szkoleń do zezwoleń na operacje – w zakresie szkoleń praktycznych” (prezentacja nr 6).

Uprawnienia operatora SBSP do STS:

Oświadczenia do STS-01 i STS-02 (póki co tylko tyle) składa się na drukach oświadczeń dostępnych na stronie ULC. Osobno składa się oświadczenie do STS-01 i STS-02, jedno kosztuje 50 zł. Oświadczenia ważne są 2 lata i można je składać przez: KSID, ePUAP/eDoręczenia lub w formie papierowej).

Potwierdzenie przyjęcia oświadczenia przez ULC jest przekazywane operatorowi przez KSID oraz wysyłane jest na adres e-mail operatora. Operacje można zacząć wykonywać na podstawie STS dopiero od momentu gdy operator otrzyma od ULC potwierdzenie przyjęcia oświadczenia. Jeśli oświadczenie nie zostanie przyjęte przez ULC to wystawiana będzie decyzja administracyjna a informacja zostanie również przesłana przez KSID.

Uprawnienia pilota BSP do STS:

Uprawnienia pilota BSP do STS są ważne 5 lat (warto pamiętać, że oświadczenie operatora jest ważne 2 lata).

Opłaty lotnicze, które weszły w życie wraz z nowelizacją ustawy Prawo lotnicze i dotyczą STS oraz zezwoleń w kategorii szczególnej to przede wszystkim:

Prowadzenie egzaminów teoretycznych i loty FPV – Hubert Kiełbus (ULC) – prezentacja nr 7

Temat prezentacji dotyczył nowych wytycznych (Wytyczne Prezesa ULC nr 1/2025 z dnia 3 stycznia 2025 r. w sprawie przeprowadzania egzaminów teoretycznych do OPEN A2, NSTS i STS), które weszły w życie 1 marca 2025 r.

Ta część seminarium była zdecydowanie najbardziej interesująca dla podmiotów, które zadeklarowały przeprowadzanie egzaminów do A2, NSTS i STS. Prelekcja dotyczyła bowiem zasad przeprowadzania egzaminów zgodnie z nowymi wytycznymi (od 1.03.2025 r.).

Jak wykonywać loty FPV?

Loty FPV to loty VLOS z obserwatorem w kat. otwartej lub zgodnie z NSTS-01 jeszcze do końca 2025. Lot z goglami na oczach bez obserwatora nie kwalifikuje się jako VLOS w kategorii otwartej (potrzebny jest obserwator).

Należy patrzeć na drony i FPV z szerszej perspektywy – ogólnoeuropejskiej, a nie tylko krajowej. Przepisy UE próbują pogodzić interesy wszystkich krajów UE, stąd są ograniczenia operacyjne dla takich lotów.

Obserwacje i pomysły dotyczące FPV były zgłaszane do EASA. Najpierw musi zapaść decyzja w sprawie oddzielenia FPV od VLOS. Najmniejsze drony FPV należałoby uznać za mało- lub nieszkodliwe (np. z C0, ewentualnie z C1).

Nagranie wideo z seminarium ULC

Całe seminarium zostało nagrane i udostępnione na kanale YT urzędu:

---

---