Wczoraj w Krakowie odbyła się konferencja „Drony w mieście. Konsultacje U-Space”, której głównym organizatorem był Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Konunktur PIB wraz z Fundacją Instytut Mikromakro oraz Polską Izbą Systemów Bezzałogowych. Miałem okazję być jej uczestnikiem i prelegentem jednej z prelekcji. Zapraszam na krótką relację z konferencji.

Konferencja odbyła się w Hotelu Galaxy w Krakowie i zgromadziła około 120-130 osób – głównie przedsiębiorców, choć nie zabrakło przedstawicieli samorządów. Całość zaczęła się punktualnie o 10:00 i potrwała równo do 15:00, a program był podzielony na dwie sesje: „I. Lecą czy nie lecą” i „II. Przykłady zastosowań”.

W pierwszej części – bardziej ogólnej, ale przedstawiające ideę i założenia U-Space – wystąpili przedstawiciele takich instytucji i firm jak: IBRKK (Anna Wolska), Polski Fundusz Rozwoju (Małgorzata Darowska), ULC (Paweł Szymański), PAŻP (Maciej Włodarczyk), PISB (Dariusz Werschner), Fundacja Instytut Mikromakro (Piotr Rutkowski), Wardyński i Wspólnicy (Maciej Zych). Całość prowadził Sławomir Kosieliński oraz z Fundacji Insytut Mikromakro.

Druga część była nieco bardziej szczegółowa i miałem zaszczyt rozpocząć sesję II swoim wystąpieniem na temat badań jakości powietrza przy pomocy dronów i zgodności takich lotów z prawem lotniczym. Następnie wystąpili: Mariusz Kacprzak, Instytut Lotnictwa („Fotogrametria niskopułapowa wspomaga rozwój miast”), Andrzej Fellner/Radosław Fellner, Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Europy Środkowo-Wschodniej Politechniki Śląskiej („Pozycjonowanie satelitarne, przestrzeń powietrzna i zdatność do lotu – czyli problemu „dronowe” w badaniach i testach”),  Jakub Barański, Manager Business Development w uAvionics („Termowizja w mieście”), Vadym Melnyk, prezes zarządu Cervi Robotics („Ratownictwo górskie”), Mariusz Naumienko, prezes zarządu IWING („Weryfikacja zagospodarowania działek pod względem poboru podatków”).

Cała konferencja była rejestrowana więc jeśli ktoś bardzo chce sobie ją odtworzyć w całości lub fragmentach to ma taką możliwość:

Kilka słów podsumowania

Według informacji od samych organizatorów większość obecnych uczestników konferencji to przedsiębiorcy z różnych branż, choć oczywiście nie zabrakło kilku przedstawicieli władz m.in. w Krakowie.

Podczas dyskusji między sesjami oraz na samym końcu – po wszystkich prezentacjach, było widać pewien konflikt interesów czy raczej – konflikt w podejściu do idei samych dronów. Z jednej strony BSP to część lotnictwa i o takich dronach mówili chociażby Andrzej Fellner (Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Europy Środkowo-Wschodniej Politechniki Śląskiej) i Wiktor Wyszywacz (członek zarządu Aeroklubu Polskiego). Z drugiej strony Sławomir Kosieliński i Dariusz Werschner promują ideę oddzielenia nisko latających UAV od „dużego lotnictwa” i zaliczenia takich bezzałogowców do klasy latających robotów – przyszłego i nieodłącznego elementu Internetu Rzeczy oraz Smart City, oddzielonego od prawa lotniczego i wymogów, które muszą spełniać obecne BSP w związku z tym prawem.

W myśl tej idei Dariusz Werschner zachęcił do odwiedzania nowo uruchomionej strony internetowej: http://www.droneready.city/ i zgłaszania miast, które chciałyby stworzyć na swoim obszarze tzw. „demonstratory” lub inaczej „pilotaże”, czyli próbne U-Space, póki co „zamknięte” na określonym obszarze testowym.

Przedstawiciele obecnych instytucji podczas dyskusji (ULC, PAŻP, PFR, FIM) zgodzili się, że tego typu spotkania i konsultacje – zarówno z władzami jak i przedsiębiorcami – są potrzebne w kontekście U-Space, bo jest to trend ogólnoświatowy i jeśli nie za rok lub dwa, to chociażby za 5 lub 10 lat idea dronów poruszających się w sposób automatyczny lub autonomiczny nad miastami zostanie wcielona w życie. Musi na to pozwolić sama technologia, musi być zarówno podaż jak i popyt na takie usługi z drona, ale przede wszystkim musi być zgoda społeczeństwa – samych mieszkańców miast – na takie loty bezpośrednio nad głowami, samochodami i budynkami.

Czym właściwie jest U-Space?

Definicję U-Space można znaleźć w broszurze wydanej przez Komisję Europejską w 2017 roku (znajdziecie ją tutaj). Nieco wcześniej – w listopadzie 2016 roku, na konferencji wysokiego szczebla w Warszawie – Europejski Komisarz ds. Transportu – Violeta Bulc – ogłosiła powstanie i realizację koncepcji U-Space na terenie Unii Europejskiej. Rezultatem ustaleń i wspólnych porozumień z tej konferencji była pamiętna „Deklaracja Warszawska”.

U-space is a set of new services and specific procedures designed to support safe, efficient and secure access to airspace for large numbers of drones. These services rely on a high level of digitalisation and automation of functions, whether they are on board the drone itself, or are part of the ground-based
environment.

U-space provides an enabling framework to support routine drone operations, as well as a clear and effective interface to manned aviation, ATM/ANS service providers and authorities.

U-space is therefore not to be considered as a defined volume of airspace, which is segregated and designated for the sole use of drones. U-space is capable of ensuring the smooth operation of drones in all operating environments, and in all types of airspace (in particular but not limited to very low level airspace). It addresses the needs to support all types of missions and may concern all drone users and categories of drones.

Upraszczając nieco powyższe, zacytuję wprost słowa Pawła Szymańskiego (ULC) z minionej konferencji:

„U-Space to pewien ekosystem, to określenie interdyscyplinarnej koncepcji infrastruktury, która musi być poparta aspektem ekonomicznym i ma zapewnić bezpieczny i szybki rozwój usług z wykorzystaniem dużej ilości dronów. System, o którym mowa dotyczy terenów zurbanizowanych i ma działać w sposób automatyczny – zakłada wykorzystywanie dronów latających automatycznie, które same będą wiedziały, gdzie mogą latać i jak unikać kolizji z innymi dronami lub budynkami.”

Mimo, że dosłownie „U-Space” oznacza „przestrzeń dla bezzałogowych statków powietrznych (UAV)” to nie mówimy tu o przestrzeni w sensie trójwymiarowego obszaru sięgającego od ziemi do pewnej wysokości – wydzielonego specjalnie dla dronów. U-Space to raczej struktura, na którą składają się usługi, służby, procedury umożliwiające korzystanie w otwarty (ale kontrolowany) sposób z przestrzeni nad miastami z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa zarówno w powietrzu jak i na ziemi.