Wprowadzenie do przepisów UE: część 2 – przepisy dla „starych” dronów
Nowe prawo unijne (wchodzi w życie 1.07.2020 r.) zakłada nowy podział bezzałogowców na klasy C0 – C4. Bezzałogowce oznaczone znakami C0, C1, C2, C3 i C4 będą sprzedawane od 1 lipca tego roku na rynku europejskim zgodnie z nowym podziałem nałożonymi przez Unię Europejską. Wiadomo jednak, że na magazynach, w sklepach a co za tym idzie i w obrocie przez jakiś czas będą jeszcze bezzałogowce, które nowych oznaczeń nie będą miały. Jaki będzie ich los przez najbliższe 2,5-roku?
W pierwszej kolejności zaznaczę istotną rzecz: podział na klasy BSP tyczy się dronów, które piloci będą wykorzystywać w kategorii „otwartej” operacji, którą to można utożsamiać z obecnymi lotami w celach rekreacyjnych. Kategorii szczególnej oraz certyfikowanej lotów ten podział BSP na klasy C0-C4 zwyczajnie nie dotyczy.
Rozporządzenie wykonawcze komisji (UE) 2019/947 w dwóch artykułach: 20 oraz 22 określa zasady przejściowe używania „starych” dronów. W oryginalne artykuły brzmią:
Artykuł 20 – Przepisy szczególne dotyczące użytkowania niektórych bezzałogowych systemów powietrznych w kategorii „otwartej”
Typy bezzałogowych systemów powietrznych w rozumieniu decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady
nr 768/2008/WE, które nie są zgodne z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2019/945 i których nie skonstruowano do użytku prywatnego, mogą być nadal eksploatowane na następujących warunkach, jeżeli wprowadzono je do obrotu przed dniem 1 lipca 2022 r.:
- a) w podkategorii A1 zdefiniowanej w części A załącznika, pod warunkiem że bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą mniej niż 250 g wraz z obciążeniem użytkowym;
- b) w podkategorii A3 zdefiniowanej w części A załącznika, pod warunkiem że bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą mniej niż 25 kg wraz z paliwem i obciążeniem użytkowym.
Artykuł 22 – Przepisy przejściowe
Nie naruszając przepisów art. 20, użytkowanie w kategorii „otwartej” bezzałogowych systemów powietrznych, które nie spełniają wymogów określonych w częściach 1–5 załącznika do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/945, dopuszcza się w okresie przejściowym wynoszącym dwa lata, rozpoczynającym się rok po dacie wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, z zastrzeżeniem następujących warunków:
- a) bezzałogowy statek powietrzny o maksymalnej masie startowej mniejszej niż 500 g jest eksploatowany w graniach wymogów operacyjnych określonych w sekcji UAS.OPEN.020 pkt 1 w części A załącznika przez pilotów bezzałogowych statków powietrznych posiadających poziom kompetencji określony przez dane państwo członkowskie;
- b) bezzałogowy statek powietrzny o maksymalnej masie startowej mniejszej niż 2 kg jest eksploatowany w taki sposób, że zachowywana jest minimalna odległość 50 metrów w poziomie od osób, a piloci bezzałogowych statków powietrznych posiadają poziom kompetencji co najmniej równorzędny poziomowi określonemu w sekcji UAS.OPEN.030 pkt 2 w części A załącznika;
- c) bezzałogowy statek powietrzny o maksymalnej masie startowej większej niż 2 kg i mniejszej niż 25 kg jest eksploatowany w graniach wymagań operacyjnych określonych w sekcji UAS.OPEN.040 pkt 1 i 2, a piloci bezzałogowych statków powietrznych posiadają poziom kompetencji co najmniej równorzędny poziomowi określonemu w sekcji UAS.OPEN.020 pkt 4 lit. b) w części A załącznika.
Jak rozumieć obydwa artykuły? Dnia 1.07.2020 r. wchodzi w życie niniejsze rozporządzenie wykonawcze (2019/947) i przez okres przejściowy wynoszący 2 lata „stare” drony będą mogły latać na zasadach określonych w Artykule 22 oraz Artykule 20 (co jest istotne szczególnie dla wagi <250 g). Następnie po zakończeniu okresu przejściowego równego 2 lata, czyli od 1.07.2022 r. „stare” drony będą mogły dalej latać, ale na zasadach określonych w Artykule 20.
W bardziej przejrzystej formie wygląda to tak – Artykuł 20 (dla wagi <250g) – Przepisy szczególne oraz Artykuł 22 – Przepisy przejściowe:
Po okresie przejściowym – Artykuł 20 – Przepisy szczególne:
Co to oznacza w praktyce?
Drony wprowadzone do obrotu przed 1.07.2022 r. w dniu 1.07.2020 r. rozpoczynają „okres przejściowy” wynoszący dwa lata, w którym – w zależności od swojej wagi (w przedziałach: <250g z Art. 20 oraz <500g, <2kg i <25 kg z Art. 22) – mogą latać w kategorii otwartej na zasad poszczególnych podkategorii (A1, A2, A3). Po dwóch latach – od dnia 1.07.2022 r. te same „stare” drony znów będą miały zmienione warunki lotów, ale tym razem podział jest prostszy: <250g i powyżej 250g do 25kg. Drony najlżejsze będą mogły latać w podkategorii otwartej A1, a wszystko pozostałe zostaje oddalone od ludzi i terenów mieszkaniowych, użytkowych, przemysłowych lub rekreacyjnych na minimum 150m odległości w poziomie.
Przepis z artykułu 20 nie obejmuje konstrukcji dronów, które zostały przez modelarzy zrobione na użytek prywatny (nie prowadzone do obiegu/sprzedaży, jedynie do wykorzystania do własnych celów prywatnych).
Możliwe scenariusze
Nie chcę iść w daleko idące wnioski, ale wiele dronów typu Mavic, Phantom itd., które jeszcze przez 2,5 roku będzie mogło latać w miarę blisko ludzi i terenów zaludnionych – po 1.07.2022 r. może już tylko służyć do latania „po łąkach i lasach”. Scenariusze z perspektywy producentów są co najmniej dwa: albo „stare” drony liczone przecież w setkach tysięcy sztuk w całej Unii Europejskiej zostaną przystosowane w jakiś sposób do klas C0-C4, albo będą faktycznie „skazane na banicję”.
Co do pierwszego: nie jestem pewien czy prawo UE – przewidując okres przejściowy a następnie szczegółowe przepisy po okresie przejściowym – daje w ogóle możliwość producentom przystosowania jakoś takiej ilości „starych” dronów do nowych wymogów. Nie jest to powiem tylko kwestia naklejki na dronie, ale też spełnienia wymogów e-identyfikacji, ograniczenia prędkości, wysokości lotów i kilku innych rzeczy. Większość pewnie da się zrobić aktualizacją software/firmware, ale… czy producentom na pewno będzie na tym zależeć?
Konieczność zakupu drona spełniającego wymogi klas C0-C4 może się okazać całkiem dochodowym biznesem. Producenci i sprzedawcy – zamiast aktualizować stare drony zarobią zdecydowanie więcej na sprzedaży nowych spełniających wymagania UE.
Dylematu „czy sprzedawać starego drona” nie powinni mieć operatorzy/piloci, którzy chcą prowadzić operacje z użyciem BSP w kategorii innej niż otwarta – np. w szczególnej. Wprawdzie wymaga ona od operatora i pilotów wyższych kompetencji (np. obecnego ŚK UAVO), ale nie daje takich ograniczeń na korzystanie z konkretnych klas bezzałogowców C0-C4 jak to ma miejsce w kategorii otwartej.
Przeczytaj także:
Jeśli treść powyższego artykułu była dla Ciebie przydatna lub ciekawa możesz postawić mi kawę, którą uwielbiam i motywuje do dalszego pisania ;)
Powiązane artykuły
O Autorze
26 komentarzy
Czyli jak będzie wyglądała przyszłość dla kogoś jak ja?
ŚK VLOS z 2018r, Phantom 3pro.
Odpowiedź na to pytanie nie dotyczy tego artykułu, z ŚK loty komercyjne będą wykonywane raczej w kategorii szczególnej na podstawie scenariuszy standardowych.
Jak to jest w koncu z modelarstwem i wlasnymi modelami dronow? 5 cali przestanie istniec, nie polatam juz sobie dla zabawy i nie bede mogl nic legalnie zbudowac?
Własne drony konstruowane na użytek prywatny nie znikną, nie będą też objęte certyfikacją C0-C4. Własne konstrukcje są klasyfikowane jako te poniżej 250g (C0) i wszystkie inne powyżej 250g i mniej 25kg (C4). Powinny latać zgodnie z klasami C0 i C4. Dodatkowo modelarz powinien się zapisać do jakiegoś klubu/stowarzyszenia modelarzy i w ten sposób będzie podlegał rejestracji (w klubie/stowarzyszeniu).
Pytanie, czy posiadajac m2pro z kursem VLOS bede mogl latac komercyjnie w „miescie”? Dron kupiony przed 1.07.2020 r. (Latanie nie w kategorii otwartej)
Jeśli „nie w kategorii otwartej” to tak – przepisy przejściowe i szczególne tyczą się lotów w kategorii otwartej bez zezwoleń.
A po okresie przejściowym? Sprzętem za kupę kasy (m2pro) posiadając uprawnienia VLOS będzie można latać tylko po lasach i łąkch?
Po okresie przejściowym w kategorii otwartej M2 Pro będzie mógł latać w podkategorii A3 czyli min. 150m od terenów zaludnionych (zamieszkałych albo zurbanizowanych albo zagospodarowanych gospodarczo). Więc jeśli latasz tylko rekreacyjnie to tak – w kategorii otwartej M2 Pro po 2 latach polata już tylko z dala od takich terenów.
To jest chore. W moim zadupiu 1 miałem drona sam go zbudowałem i mam sobie klub modelarski otworzyć 1dno osobowy by nim latać
W poprzednim wpisie na temat zmian, padło pytanyczy warto obecnie wybrać się na szkolenie vlos/bvlos. Odpowiedziałeś że odpowiedź padnie na seminarium ULC, które mają się odbyć pod koniec stycznia i w lutym. Czy już wiadomo jakie uprawnienia otrzyma po 1 lipca posiadacz vlosa i bvlosa? Czy warto teraz robić ŚK czy czekać na nowe?
Stare polskie uprawnienia będą ważne jeszcze przez rok od 1.07.2020 r. następnie zostaną zamienione na europejskie. Moim zdaniem warto zrobić teraz. Po 1 lipca szkolenia mogą być dłuższe, trudniejsze, droższe… albo i nie 😉 nic na razie nie wiadomo więc jeśli ktoś chce zrobić na znanych obecnych zasadach to lepiej teraz a potem je po prostu wymienić na europejskie.
Dziękuję za odpowiedź, kwestia pozostaję taka VLOS czy BVLOS ? czy będzie miało to duże znaczenia przy wymianie na europejskie ?
Będzie miało znaczenie, do którego scenariusza zostaniesz dopuszczony. Będziesz miał BVLOS – będziesz mógł latać w scenariuszach zakładających loty poza zasięg. Dla uprawnień VLOS będziesz dopuszczony do scenariuszy VLOS i tyle.
Nie rozumiem – to rejestracji podlega pilot czy BSP ?
Operator 😉
To pytanie o M AIR bez ŚK. Jak to będzie wyglądało po 1.07? Jasne jest, że będzie wymagana rejestracja. Ale co z kompetencjami pilota? Czy w PL to już ustalone zostało (kraj członkowski to określa) ?
Zależy czy chcesz latać w kategorii otwartej tylko (nie nad ludźmi) czy jednak gdzieś komercyjnie nad ludźmi. Kompetencje będą zależne od ryzyka i miejsca (odległości od ludzi) lotów.
A czy w kategorii otwartej (nie nad ludźmi) można będzie wykonywać zdjęcia do celów komercyjnych po 1.07 bez Ś K ?
Tak, oczywiście.
Czy mając vlos ważny do 2022 a nie ważną już kat uav<5kg przejdę z automatu do kategorii szczególnej ? i czy vlos przejdzie również z ważnością do 2022 a potem kurs i egzamin online ?
Jeśli w ŚK masz tylko VLOS i UAV<5kg to nieważny UAV<5kg powoduje nieważność VLOS (bo nie masz innej kategorii wagowej) więc masz dwie opcje: albo wznowić sobie uprawnienia jeszcze teraz (egzamin praktyczny, ponowne wydanie ŚK) i wtedy po 1.07.2020 r. będziesz miał ważne ŚK i dopuszczenie do kategorii szczególnej, albo po 1.07.2020 r. możesz stracić całkiem ŚK z racji jego nieważności już teraz. Bardzo możliwe, że wtedy będziesz musiał podejść ponownie do szkolenia i egzamnów. Kursy i egzaminy on-line będą realizowane na kategorię otwartą, ale to zupełnie inny rodzaj operacji BSP.
Michał, a wiesz może czy mając VLOS do 2022 a UAV<5kg do końca 2020r. jak w przypadku wejścia nowej ustawy będą ważne nowe papiery? Bo nie wiem czy lepiej przedłużać UAV<5kg teraz, czekać na nową ustawę i wtedy czy w ogóle zmienią się przepisy odnośnie przedłużenia kwalifikacji?
Tego niestety na 100% nie wiem. Nie mniej – 1.07.2020r. będziesz miał obydwa uprawnienia ważne, więc powinieneś mieć gwarancję, że będą ważne również jako europejskie. Kwestia przedłużenia, która nie jest mi na razie zupełnie znana póki nie będzie rozporządzenia polskiego.
Czy jeżeli mam teraz ŚK VLOS UAV < 5KG i "starego drona", który po okresie przejściowym ma trafić do A3, to czy będę mógł tym dronem latać w terenie zabudowanym, np nagrywając ujecia wideo róznego typu, śluby, imprezy okolicznościowe, zarówno komercyjnie na odpłatne zlecenie jak i prywatnie np dla siebie lub dla kogoś bliskiego za darmo?
Rozumiem, że będzie się to odbywać nie w ramach kategorii otwartej ale co wtedy z rejestracją takich lotów ?
Klasy C0-C4 nie dotyczą lotów w kategorii szczególnej, a lot z ŚK raczej do takiej kategorii by się kwalifikował. W kategorii otwartej już takim „starym dronem” po okresie przejściowym nie polatasz.
Witam, jakie warunki będę musiał spełnić aby po okresie przejściowym móc polatać Sparkiem np. nad plażą w Chłapowie czy nad brzegiem Wisły w Toruniu? Dzięki z góry za pomoc.